Сұрақ: Асыранды бала мен оның әке-шешесінің арасында хиджаб ережелері қадағалануы тиіс пе? Асыранды бала мен туған балаға қатысты мұрагерлік қағидалары мен басқа да ережелер бірдей ме?
Жауабы:
Аса Мейірімді, ерекше Рақымды Алланың атымен бастаймын.
Әссәләмуғалейкум уа рахматуллахи уа баракәтух!
Шариғатта ұлды/қызды асырап алуға рұқсат етіледі (1). Алайда, төмендегі жайттарды ескеру қажет:
1. Бала асырап оны әке-шешесінің алған тегін алмауы керек. Себебі, оның өз шыққан тегі бар, оны асырап алған әке-шешесінің шыққан тегімен араластыруға болмайды. Ол өз әкесінің атында болуы тиіс (оның аты белгілі болса) (2).
Алла Тағала Құранда былай деген:
ادْعُوهُمْ لِآَبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ فَإِنْ لَمْ تَعْلَمُوا آَبَاءَهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَمَوَالِيكُمْ…الاية
«Оларды [асыранды балаларыңды] әкелері мен шақырыңдар. Сол Алланың қасында турарақ. Егер әкелерін білмесеңдер, сонда олар дінде туыстарың, достарың…» («әл-Ахзаб» сүресі,5 аят).
2. Бала балиғат жасына (жыныстық жетілу) жеткенде оларға қатысты хиджаб ережелерін қадағалаған жөн. Егер ол қыз бала болса, онымен асырап әкесінің алған (және бауырларының) арасында хиджаб ережелері сақталуы тиіс, ұл болса, онымен анасының (әпке-қарындастарының және) арасында хиджаб ережелері қадағалануы тиіс. Егер баланы екі жасқа дейін (күнтізбесі бойынша ай) алып, оны асырап анасы алған (болмаса ең, бір рет) емізсе (ондай жағдайда ол мен бала асырап алған әке-шешесінің арасында сүт туыстығы орнайды), бұл тыйымдардың жауапкершілігінен құтылуға болады. Алайда,емізгеннен баланы асырап алған ол ата-анасына туған перзент болмайды. Сол себепті, оның шыққан тегін әке-шешесінің шыққан тегімен араластырмаған дұрыс (3).
3. Асыранды бала әке-шешесінен мұрагерлік алмайды. Алайда, асыраушы ата-ана қаласа өздері, оған дүние-мүліктерінің үштен бірінен аспайтын бөлігін мирас етіп қалдыра алады (4).
Кез келген ұлттың баласын асырап алуға болады. Бала оң мен солын айыратын жасқа келгенде асырап алған әке-шешесі оған бар шындықты (оны асырап алғандарын) (оңтайлы жолын тауып) айтулары тиіс. Алайда, мұндай мәселеде баланың жанына жара салмас үшін даналық таныта білу қажет.
Дұрысын Алла біледі Ең.
Абдулла Ғадаи, Даруль Ифта студенті, Мичиган, АҚШ.
Мүфти Ибрагим Десаи тексеріп, мақұлдаған
___________________________
[1] كفايت ج5 المفتي ص276 — دار الاشاعت
[2] كفايت ج٥ص٢٧٦ المفتي
[3]كفایت المفتی ج٥ ص٢٧٧
[4] كفايت ج٥ص٢٧٨-٢٧٩ المفتي
شرح معاني الآثار (6/ 115)
لا دليل لكم في هذه الآية ، على ما ذهبتم إليه من هذا ؛ لأن كانوا يتوارثون بالتبني الناس ، كما تبنى رسول الله صلى الله عليه وسلم ، زيد بن حارثة ، وكان فكان زيد بن محمد من فعل هذا ورث المتبني ماله ، دون سائر أرحامه ، وكان يتعاقدون الناس في الجاهلية على أن الرجل يرث الرجل ، فأنزل الله عز وجل { وأولوا الأرحام بعضهم أولى ببعض في كتاب الله } دفعا لذلك ، وردا للمواريث إلى ذوي الأرحام ، وقال : { ادعوهم لآبائهم أقسط عند الله هو } .
___________________________
Орыс тілінен аударған Azan.kz
